TextielCafé in Tilburg: het interieur met gastvrijheid verweven

Gordijnen zijn de sluitpost bij de inrichting van een nieuw huis. Dit werd me ooit verteld door een handelaar in woontextiel. Ik vond zijn handelswaar veel te duur en hij begreep niet waarom ik dat geld niet wilde uitgeven aan zo’n sterke sfeerbepaler van het interieur. Het voorval schiet me te binnen terwijl ik een punt citroentaart verorber in het TextielCafé in Tilburg.

Textiel is zo gewoon dat we er zelden bij stilstaan hoe het gemaakt wordt. Katoen, bijvoorbeeld, groeit aan een struik, maar voordat het de onderbroek is die ik nu draag, is er heel veel gebeurd. Het Tilburgse TextielMuseum doet alles over de textielnijverheid uit de doeken. In het TextielCafé kun je vervolgens alle info rustig laten bezinken. Daar zit ik nu, tikkend op mijn telefoon, te zoeken naar mijn onderbroeken op de HEMA-website. Mijn shorts blijken 95% katoen en 5% elastaan te bevatten. Over dit laatste materiaal zegt Wikipedia dit: “Elastaan is een kunstvezel die zich van andere kunstvezels onderscheidt door zijn grote elastische rekbaarheid. Het materiaal werd in 1959 uitgevonden door Joseph Shivers.” Elastaan heet spandex in Engeland. Spandex is heilig in de huidige fitnesscultuur, het maakt billen strak nog voordat men een fitnessruimte heeft betreden. Ik klik verder en leer dat het woord textiel is afgeleid van het Latijnse woord ‘texere’, dat weven betekent. Niet alle stoffen zijn geweven. Er bestaan ook non woven stoffen, oftewel vlies. En natuurlijk zijn er gehaakte, gebreide en getufte stoffen. Waarom ik dit vertel? Simpel, elk goed museum wekt de weethonger.

Het TextielCafé is ondergebracht in de nieuwbouw die in 2008 tegen de monumentale hal van de voormalige textielfabriek werd geplaatst. De nieuwbouw is een hoge glazen doos waarin de fraaie staalconstructie van in twee richtingen diagonaal geplaatste en dus kruisende dikke, stalen ronde kokerbalken zichtbaar is.

Druk hier. Ik ben een van de drie mannelijke gasten tussen zo’n vijftien vrouwelijke. Bovendien ben ik de jongste gast, opvallend omdat ik al lang de jongste niet meer ben. Is textiel dan nog steeds iets voor oudere vrouwen? Nee hoor. Een twintiger met een eigenwijs vlassnorretje op zijn bovenlip loopt het café in. Hij groet de mensen van de bediening als bekenden. Over een gele katoenen sweater draagt hij een openhangende lila gewatteerde jas die tot aan zijn schenen rijkt.

Een jonge vrouw achter de bar neemt mijn bestelling op. Ze heeft een innemende blik en een plezierige glimlach. Ik voel me meteen welkom. Ze vraagt me of ik al weet waar ik wil gaan zitten. Ik zeg dat ik daar nog niet over heb nagedacht. Ze wacht geduldig totdat ik een plekje heb aangewezen en zegt dan dat ik gerust alvast kan gaan zitten: “Dan breng ik uw bestelling zo bij u.”

Ik neem plaats op een hele bijzondere bank, naar een ontwerp van Bertjan Pot, aldus de website van het museum. Daar las ik al eerder dat Studio Boot tekende voor het interieurontwerp. De rugleuning van de banken van Pot lijken op de kooiconstructie die je wel eens om een trampoline ziet zitten. Pot bespande de stalen frames met koorden in vele kleuren tot een open gekantelde rasterstructuur. Het blauwe zitvlak van de bank heeft wat weg van zitbankjes in de kleedkamers van sportcomplexen. Lekker zitje.

De jonge vrouw van de bediening brengt mijn koffie en mijn citroentaartje. Haar voorkomen net zo innemend als zojuist, een horeca-talent.

Het TextielCafé is grofweg op te delen in een lager en een hoger deel. Het hogere deel heet vide op de website. Het plafond van het lage deel is bekleed met grijs textiel. Op het punt waar de vide begint loopt dit textiel omhoog en wordt daardoor dus feitelijk een wandbekleding. Die wandbekleding is geperforeerd en in alle gaatjes branden piepkleine ledjes. Alle ledjes tezamen fungeren als lichtreclame. Wat de lichtreclame te vertellen heeft, is alleen duidelijk op grotere afstand, dus van buiten, vanaf het terras. De vloer van het iets verhoogde terras is afgewerkt met donkere bruin-grijze leisteen tegels. De wanden van het oude gebouw waartegen het terras ligt, zijn wit gestuukt. Een zomers geheel, zelfs op deze grauwe dag, onderstreept door fraai terrasmeubilair in twee heldere kleuren.

Binnen ligt dezelfde vloer als op het terras. De donkere tegel zorgt ervoor dat de aandacht van de vloer wordt weggehouden. Slim, want in de vide gaat de aandacht meteen naar een kunstig object dat vanaf het hoge plafond naar beneden hangt. “Een feestelijk ontwerp van Wieki Somers,” zegt de website. Feestelijk is het juiste woord, want het object is feitelijk een reuzen verjaardagslinger.

Opeens ben ik de enige overgebleven gast. Zojuist zat er nog een stel op leeftijd aan het tafeltje naast het mijne een uitgedoofd gesprek te voeren. Hij nipte van een tripel en zij zat aan de koffie. “Smaakt de koffie je?” vroeg hij zijn vrouw op bekakte toon. Vrouwlief knikte. Hierna begon hij over een cursus kunstgeschiedenis die eerdaags zou gaan beginnen. Jezelf na je pensioen onderdompelen in schoonheid. Niks mis mee. Goed vooruitzicht.

De jonge vrouw van de bediening neemt de afwas van mijn tafel. “Zou het aan mij liggen?” vraag ik haar. Ze lacht en vraagt me wat er aan mij zou liggen. “Dat opeens iedereen weg is,” zeg ik. Ze denkt niet dat het aan mij ligt, maar het is natuurlijk nooit helemaal uit te sluiten.

Centraal in het café staan een paar lange houten stamtafels, waaraan je op citroengele tweepersoons bankjes kunt plaatsnemen. Op de tafels liggen tafelkleden met een fraai dessin. Ik loop om de tafels heen naar de bar, waarvan het front beslagen is met geel koper. Datzelfde koper is gebruikt voor de bekleding van de inbouwkast in de achterwand. Het blad van de bar is pastelroze. Interieurontwerp is een eigenaardig vak, besef ik, want hoe maak je een geheel van zoveel verschillende elementen en materialen? Ja, hoe geef je de ruimte een eigen smoel waarin de details toch verrassen? Hier is het gelukt en ik denk dat de luchtig bespannen banken van Bertjan Pot de rest samenvat. Solide vanaf de vloer en naar boven toe steeds opener, lichter en middels associatieve kleurrijke draden verweven.