Koffietour Utrecht: interieurs hoppen

Het verlangen wordt groter en groter. Als het buiten koud is, wil je naar binnen. Mag je uiteindelijk ergens binnen, dan moet je zo snel mogelijk weer naar buiten. In Utrecht hebben ze er nog even vrede mee. Men staat er in de rij voor meeneemkoffie. Koffiezaken schieten er als paddenstoelen uit de grond. Beau woont sinds drie jaar in deze stad en stippelde een route langs een paar van die zaken uit.

We treffen elkaar bij MØS op de hoek van de Kievitstraat en de Koekoekstraat. De naam spreek je uit als ‘mus’, want we zitten tenslotte in de Vogelenbuurt. Vanuit deze ‘coffee bar met versproducten’ kijk je uit op de Weerdsingel, de klinkerweg aan een voormalige verdedigingsgracht en een van de meest  idyllische straten van de stad, vooral in de zomer, wanneer de volwassen bomen als enorme paraplu’s schaduw en dus enige koelte bieden. Koelte is er vandaag genoeg, er waait een venijnige wind. We lopen gauw door naar de volgende koffietent. Daarvoor keren we het oude stadscentrum de rug toe en gaan dieper de Vogelenbuurt in. We passeren de kleine bakkerij met knalgele winkelpui in Nieuwe Koekoekstraat, een straat uit 1907 met kleine huizen dicht op elkaar. De straat is gegentrificeerd, de huizen stuk voor stuk opgeknapt. We gaan verder richting de Staatsliedenbuurt, die momenteel aan zet is voor gentrificatie. Vanaf de Draaiweg slaan we de Nolenslaan in. Willem Hubert Nolens was een staatsman die zich begin twintigste eeuw inzette voor de arbeidersklasse en voor verbetering van de sociale wetgeving. Lopende door een stad, rondkijkend, sijpelt de historie uit de voegen van de gebouwen. We gaan rechtsaf de Samuel van Houtenstraat in. Meteen vallen de betonnen winkelpuien op. In een van de winkelpanden uit 1954 zit LOAF, een zuurdesembroodbakkerijtje annex koffietent, een trekpleister volgens Beau, hun Zweedse kaneelbroodjes zijn elke dag ruim voor sluitingstijd uitverkocht. We sluiten aan in de rij van tien. Een jong stel geeft het op, hun kinderen zijn het wachten beu. Telkens twee mensen mogen naar binnen. Dat LOAF populair is in deze hoek van de stad zegt iets over de ontwikkeling van de wijk. De woningen zijn er nog enigszins betaalbaar voor jonge, hoogopgeleide starters. Het interieur van LOAF heeft wat weg van Koekkoek in Middelrode (waarover we enkele weken geleden een stuk schreven). Een lichte vloer, een Perzisch ogend tapijtje, witte wanden, een platenkast met pick-up, waarop een plaat draait, een eenvoudige toonbank en verder schaars gemeubileerd. Een interieur op het snijvlak van wachtkamer en huiskamer. Als gast voel je jezelf er zichtbaar, gezien. De kaneelbroodjes zijn voortreffelijk en de bakstenen huizen voor de indertijd welgestelden aan de Van der Mondestraat zijn schitterend. We zetten koers richting Dagger aan Zijdenbalenstraat en passeren onderweg een failliete koffiezaak. Volgens Beau hebben sommige tentjes het gewoon niet en dit is er een van. Op het trottoir aan de Merelstraat staat een oude bakfiets vol met vers brood. Twee jonge vrouwen doen de verkoop. Drie klanten wachten op voorgeschreven onderlinge afstand. De bakfiets is van Broei, ook een koffietent slash bakkerij.

Dagger is ondergebracht in een negentiende-eeuwse tuinderswoning, een schattig oud pandje met een smaakvolle recente uitbouw, op de plek waar de Zeedijk en de Zijdebalenstraat elkaar raken. Het is de tweede vestiging van Dagger en pas sinds enkele weken open. “Het voordeel van nu openen is dat mensen op ontdekkingstocht gaan, omdat ze nieuwe dingen willen ervaren. Een koffiewandelingetje is een van de weinige uitjes die je nog hebt,” zegt eigenaar Dagmar Geerlings in een online nieuwsbron. Ook bij Dagger staat een rij. Terwijl we op onze beurt wachten, slentert een jong stel achter een buggy voorbij. “Ook bezig met een koffierondje,” zegt de vrouw van het stel. Ze had ons al opgemerkt bij LOAF.

Het interieur van Dagger is ultra-fris. Veel wit met zeer goed geplaatste accenten in rose en geel. De bar is beslagen met verticale witte en zeegroene latten. Koffietentjes (waar natuurlijk ook thee en choco gedronken wordt) kiezen grosso modo voor frisheid. Veel licht en heldere kleuren en tamelijk sobere meubilering. Transparantie, geen plekken voor het bespreken van louche zaakjes.

Heel bijzonder hoe de historische vormenrijkdom van de stad zich al lopende in mijn hoofd nestelt. We naderen het oude stadscentrum weer. De Weerdsingel is na het eerste deel van de wandeling nog mooier geworden. Veel trimmende jonge vrouwen racen ons voorbij, stuk voor stuk gekleed in nauwsluitende kleding van zwarte rekstof. Op de Van Asch en Van Wijcksbrug staat een vrolijke vrouw poffertjes te bakken op een oude bakfiets. Om het geheel een fleurig zomers sfeertje te geven, heeft ze een kleurrijke parasol met bloemenprint opgezet. “Poffertjes!” roepen twee al even kleurrijke kinderen als ze de verrijdbare uitspanning zien. Hun papa geeft zich meteen over. Poffertjes zijn van alle kinderuitjes zowat de goedkoopste.

Via de Kalverstraat komen we in de Hardebollenstraat. Heel veel kleine speciaalzaken in deze hoek. Sinds een jaar zit hier Life’s a Peach, een koffie- en deeglekkernijenzaak met een zeer fraai logo en een interieur in een perziktint. Ook hier wacht een viertal mensen geduldig op hun beurt.

Alle zaken die we vandaag met aandacht bekijken, zeker die in het oude centrum, varen wel bij de pracht van het straatbeeld. Door Utrecht lopen is simpelweg genieten. Op momenten bekruipt het me dat het fraaie straatbeeld leidt tot een onderschatting van het interieur. Deze gedachte wordt sterker als ik later vandaag alle zaken nog eens langsga op het web. Het is me al eerder opgevallen: websites van horecazaken geven weinig prijs van het interieur. Foto’s van schitterend opgemaakte gerechten slaan de klok. Ik denk dat de ondernemers hier iets laten liggen. Het interieur is namelijk een sterk bepalend onderdeel van de beleving. Het is aanwezig in elk slokje van je koffie, in elk hapje van je cheesecake. Het interieur is een substantieel onderdeel van het product. Er zijn maar weinig ondernemers die dit lijken in te zien bij de bouw van hun website.

Een hele lange rij staat voor The Village Coffee & Music in de Voorstraat. Vanwege de live-muziek die deze zaak in niet-lockdowntijden bij hun koffie serveert, is het een drukbezochte. Tegenover zit Plato, een platenspeciaalzaak die momenteel gesloten is voor publiek. Plato sloot een deal met The Village: internetbestellingen kunnen bij The Village worden afgehaald. Mooi vind ik dat.

Beau heeft nog één koffietent op haar lijstje staan, de soberste, meest functionele. Om er te geraken moeten we het centrum door, over het Neude en de Oude Gracht tot net iets voorbij de Hamburgerbrug. We passeren aardig wat zaken met een verkooptafel bij de entree. Er wordt hoofdzakelijk verse koffie verkocht. Toch staan hier geen rijen. We naderen de Hamburgerbrug en aan een bescheiden rij zie ik al dat we niet ver van Blackbird Coffee & Vintage zijn. Het zaakje zelf valt nauwelijks op. Het zit ingeklemd tussen twee andere panden, de entree iets verder van de straatkant. Drie meter breed en maximaal zes meter diep. Een toonbank voorin met daarop een kleine gebaksvitrine en een koffiemachine. Meer is het niet. Ze verkopen koffie en een versnapering, de vintageafdeling van de zaak tijdelijk op non-actief.

Thuis laven we onszelf aan de speciaalste speciaalbieren en schitterende wijnen, op straat drinken we koffie, de ene wat zuurder dan de andere. De lockdown, was dat niet de tijd dat we en masse koffie ‘on the go’ dronken. On the go, zonder te weten waar we naartoe gingen. Hopelijk kunnen we hierop over niet al te lange tijd met verbazing terugkijken.